Van 1 oktober tot en met 30 november kan er – onder andere door kerken – bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) weer subsidie worden aangevraagd voor een herbestemmingsonderzoek. Dit soort subsidies wordt ook wel eens een ‘feest voor adviesbureaus’ genoemd. Wat is daarvan waar, hoe zinvol is het aanvragen van deze subsidie en zijn er nog meer mogelijkheden om steun te krijgen bij vragen rond de bestemming van kerkgebouwen? Tijdens de regionale bijeenkomsten die Kerkelijk Waardebeheer eind november organiseert is het een belangrijk onderwerp. Maar laten we beginnen met een praktijkvoorbeeld.

Uit de praktijk

Aangemoedigd door een gerenommeerd bureau liet een parochie in het Aartsbisdom Utrecht twee haalbaarheidsonderzoeken doen. Het betrof twee Rijksmonumentale kerkgebouwen. Voor deze onderzoeken was een subsidie van 70% beschikbaar, deze werd bij de RCE aangevraagd met hulp van het bureau en ook verkregen. Voor het onderzoek diende per kerkgebouw 30.000 euro betaald te worden, waarvan de parochie dus ‘slechts’ 30% zelf hoefde te dragen.
In de rapporten die de parochie ontving werden de kerkgebouwen uitgebreid beschreven, diverse kosten bij elkaar gezet en prognoses daarvan voor de toekomst gemaakt. In het hoofdstuk dat over herbestemming ging stond in beide rapporten exact dezelfde tekst, inhoudende: dat ze geschikt waren als kerk, voor de bijeenkomst van mensen, wellicht als museum of als tentoonstellingsruimte. Toen de parochies aan het bureau vroegen om hen te helpen met het realiseren van een concrete nieuwe bestemming liet deze weten dat men daarvoor iemand anders moest vragen. Teleurgesteld wilde het parochiesbestuur van geen adviezen door derden meer weten.

 Zinnig of niet?

Soms is het verkrijgen van subsidie inderdaad een ‘feest voor adviesbureau’. Om die reden is het vragen van subsidie nog niet direct verkeerd. Hoe kan men als goedwillende kerkbestuurder zin en onzin uit elkaar houden? Wanneer wordt men als kerk echt geholpen en wanneer is men feitelijk het product door werk te verschaffen aan derden? Kerkelijk Waardebeheer weet hoe het werkt en kan het u voorrekenen. Omdat we ook weten dat kerken hun eigen kerkgebouwen heel goed kennen en daar veel gegevens over hebben, is het niet onze primaire behoefte om die mooi achter elkaar te zetten. We voegen liever iets toe waar de kerk wat aan heeft.

Verwachtingen

Tijdens de regionale bijeenkomsten die Kerkelijk Waardebeheer in november 2019 houdt, gaan we in op deze aspecten van subsidie én bespreken we welke subsidiemogelijkheden er voor kerkgebouwen nou echt zijn. Niet alleen de RCE kan een bron zijn, er zijn ook andere, meer op kerken toegesneden mogelijkheden. Een belangrijke vraag daarbij is natuurlijk ook: hoe vraagt men subsidie aan, wanneer heeft dit zin en wat kan men er als kerkbestuurder van verwachten?