Drie strategieën

‘Als het tempo van verandering buiten een organisatie hoger ligt dan het veranderingstempo binnen de organisatie zal de organisatie op een gegeven moment irrelevant worden’. Niet per se onbelangrijk, wel irrelevant. Deze irrelevantie is pijnlijk om door te moeten maken, het is wat kerken betreft de werkelijkheid waarin wij nu leven. Mallon noemt drie strategieën voor de interactie van kerken met de wereld: aanpassing, engagement en isolatie.

Aanpassing

Daaronder wordt verstaan: het omarmen van de sleutelwaarden van de cultuur die we willen bereiken. De kerk ‘moet met de tijd meegaan’. Dit is geen succesvolle strategie, omdat ‘de geest van de wereld altijd op gespannen voet zal staan met de geest van de waarheid’. Mallon refereert aan Paulus, die aan de Romeinen schrijft dat zij hun gedrag niet moeten afstemmen op deze wereld, zij moeten andere mensen worden met een nieuwe visie.

Isolatie

De kerk als een naar binnen gerichte club, hetgeen leidt tot gebrek aan vitaliteit en gezondheid en een toenemende paranoia. Geen modus die toekomst heeft. Isolationisme leidt niet alleen tot het ophalen van de brug en het zetten van wachtposten bij de poort, er bevinden zich ook sluipschutters op de muren. Mallon ziet dit allemaal als tekenen van paranoia. Elke vorm van toenadering tot buitenstaanders wordt als gevaarlijke aanpassing beschouwd. Wat we ook van deze houding vinden, zij past in elk geval niet bij het koninkrijk van God waar Jezus over spreekt.

Missionair engagement

Spoort ons aan om ‘onze methoden zodanig te wijzigen dat we de mensen die God ons heeft opgedragen te dienen, op de best mogelijke manier kunnen begeleiden en betrokken laten raken’. Dit kan alleen als er sprake is van een krachtig fundament. Hoe ziet dat eruit? Mallon noemt twee pijlers, die volgens hem altijd samen moeten gaan: heiligheid en missie.

Heiligheid en missie

‘Heilig’ niet te vertalen met de houding van heilige boontjes en in de zin van ‘apart gezet’. God is heilig en de mensen die zich door Hem geroepen voelen zijn dat ook. Ze zijn apart gezet voor de aanbidding van God en voor zijn bedoelingen. Ook niet te verwarren met hier en daar gevoelde of geëiste morele perfectie. Volgens Mallon is de Kerk heilig, ook al leiden niet al haar leden en leiders een heilig leven.
Missie is de identiteit van de Kerk, het is wie we zijn. Het betekent een naar buiten gerichte houding. Gesterkt door de gezamenlijk viering worden we uitgezonden, zoals de leerlingen door Jezus de wereld werden ingezonden. Het Tweede Vaticaans Concilie deed een universele oproep tot heiligheid en missie. Voorheen het domein van priesters en religieuzen, nu ook van christengelovigen. Dit is wel een van de vruchten van het Concilie die nog niet voldoende in de realiteit van de Kerk is doorgedrongen.

Koppeling

Voor Mallon is het van belang om de koppeling tussen de beide aspecten niet verloren te laten gaan. Omdat het een zonder het ander geen zin heeft. Wie enkel groeit in heiligheid richt zich op de eigen spiritualiteit en de rijkdommen van de traditie en verwaarloost de opdracht om missionair te zijn. Men straalt morele superioriteit uit, komt veroordelend en onverdraagzaam over. Het is de wereld van de ‘Superkatholieken’ die zich in hun eigen wereld terugtrekken.  Missie zonder heiligheid gaat al snel niet meer over wat God wil, maar over wat we zelf willen. We doen dingen omdat God die wil, ongeacht het antwoord op de vraag of God ons daartoe werkelijk oproept.

 

Naar deel 3 >>

 

Petra Stassen