‘Hoe krijgen we jongeren in de kerk?’ is een veel gehoorde verzuchting voor iedereen die zich bezig houdt met de toekomst van kerk(gebouwen). Soms is men al een verzuchting verder: ‘de jongeren zijn er niet meer’ op een toon waarvan duidelijk is dat dat ook niet meer gaat veranderen. Veel energie die in diverse kerken in het betrekken van jongeren is gestopt, is ook weer vervlogen. Hoe komt dat, kan het ook anders en ‘hoe dan?’. Op deze vragen geeft het boek ‘Samen jong, kernwaarden van een kerk met alle generaties’ (KokBoekencentrum) antwoord.

Jongeren en hun relatie met de kerk

Dit boek en de projecten die erin worden beschreven zijn geïnspireerd op een groot Amerikaans onderzoek onder jongeren en hun relatie met de kerk (Growing Young). In dit boek worden de zes kernwaarden beschreven die door een geloofsgemeenschap omarmd, beleden, uitgestraald (zouden moeten) worden, wil men iets kunnen betekenen voor jongeren. Het is een heel praktisch boek, met veel voorbeelden, opdrachten en bij elk onderwerp een Bijbelse reflectie.

Zes kernwaarden

De zes kernwaarden zijn: prioriteit geven aan jonge generaties, Jezus’ boodschap serieus nemen, hart voor jongeren hebben, verantwoordelijkheid geven, een warme gemeenschap vormen en beste buren zijn. Door deze waarden in de praktijk te brengen, groeit de levendigheid in een geloofsgemeenschap, en daar profiteren niet alleen de jongeren van. Alhoewel het boek dat niet zo beschrijft kan men als geïnteresseerde lezer die bekend is met kerken wel constateren dat hier een serieuze poging tot kerkvernieuwing wordt beschreven. Niet zo gek natuurlijk, want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.

Wat vindt de jongste?

Een van de regels van Benedictus luidt dat de gemeenschap die in beraad bijeen is over een belangrijk onderwerp eerst aan de jongste aanwezige moet vragen wat die ervan vindt. Enerzijds om deze jongere onbelast door de mening van anderen te laten spreken en anderzijds omdat de toekomst voor de jongsten in het algemeen het langste zal duren. De andere aanwezigen dienen hetgeen de jongste zegt uiteraard goed te beluisteren én serieus te nemen.

In beweging blijven

‘Samen jong’ weet dat dat in de praktijk niet zo gemakkelijk is. Min of meer een voorwaarde is dat een kerk voortdurend in beweging is en wil blijven. Zoals Jezus dat ook was. Hem navolgen is wel de belangrijkste kernwaarde en in veel vergrijsde gemeenschappen ligt de prioriteit vooral op het behouden van wat er (nog) is. De manier waarop dat wordt gedaan ligt tamelijk vast, zowel wat de activiteiten betreft als de processen die eraan ten grondslag liggen.

Op zoek naar inhoud

Voor jonge mensen zijn vormen echter minder belangrijk dan inhoud. Ook het fijnzinnige verschil tussen allerlei christelijke denominaties boeit hen niet zo. Ze zijn – meer dan mensen vaak denken – op zoek naar inhoud, worden graag concreet, hechten aan sfeer, willen vooral iets doen en zitten niet te wachten op eindeloos vergaderen. Zij signaleren de dissonantie tussen iets met de mond belijden en het daadwerkelijk doen en …. trekken hun conclusies.

De jongere willen zien

Wie in staat is de routes die dit boek aanreikt echt in de praktijk te brengen vernieuwt ongemerkt ook de hele geloofsgemeenschap. Dat is wel wat moeite waard, die zal men zich ook zeker moeten getroosten, gedurende langere tijd. Het begint bij het werkelijk zien van de ander. In dit geval: een jongere. Die opnemen in de gemeenschap is geen kwestie van de deur openzetten en hopen dat er iemand binnen komt. Maar goed, dat dat geen succesvol model is weten de meeste kerken al wel.

Petra Stassen