Dwaalwegen

Jezus ging niet zitten wachten totdat de mensen naar hem toekwamen. Hij was altijd onderweg, in beweging, sprak mensen aan, zocht soms de confrontatie. Jezus was op compromisloze wijze volledig heilig en volledig missionair. Hij is het voorbeeld voor de manier waarop de Kerk de Christelijke missie kan leven. Aanpassing en isolationisme zijn daarom dwaalwegen die volgens Mallon moeten worden gesignaleerd en aangepakt.

Cyclisch

Zolang kerken hun modellen belangrijker vinden dan hun missie, zullen zij niet vruchtbaar zijn. Voor Mallon is het een cyclisch proces. Door de eeuwen heen zijn oude vormen ter ziele gegaan, terwijl er ondertussen ergens vernieuwing ontstond. De mensen van God worstelen en zitten in het nauw. Zij roepen God aan en God schiet te hulp. Dingen gaan beter. Mensen worden gemakzuchtig en raken van God verwijderd en zo begint de cyclus van voren af aan. Met andere woorden: terwijl het dominante systeem stervende is, is er al iets nieuws aan het ontstaan.

Op God vertrouwen

Het begint met visie en het antwoord op de vraag: hoe belangrijk vinden we vernieuwing? Mensen die zeggen ‘vertrouw op God’ gebruiken dat vaak als rechtvaardiging voor hardnekkig vasthouden aan het bestaande model. Het is een recept voor niets doen en wachten tot het schip zinkt. Voor Mallon tekent deze houding onbegrip van de aard en de missie van de Kerk, soms komt de houding voort uit ‘intens egoïsme’.

Weerstand

Wie serieus aan de slag gaat met (kerk)vernieuwing komt weerstand tegen. Ongeveer 16% van de mensen is mordicus tegen verandering. Dit zijn de achterblijvers. Hun groep lijkt – vooral door hun luidruchtigheid – groter dan ze feitelijk is. Ze schrijven anonieme brieven en kerkelijke leiders hebben helaas sterk de neiging om hun oren naar deze groep te laten hangen. De overgrote meerderheid van negatieve commentaren heeft te maken met verstoorde persoonlijke voorkeuren.  Mensen worden niet graag uit hun gerieflijke doen gebracht (tijdstip vieringen, soort muziek e.d.) en dit raakt verstrengeld met het gevoel van ergens recht op te hebben. Door dit soort kritiek kunnen we ons volgens Mallon niet laten afleiden.

Potentie

Van welke groepen moeten we het wel hebben? In elke groep mensen zijn er vernieuwers (2,5%) en pioniers (13,5%). De laatste groep sluit zich gemakkelijk bij de eerste groep aan, tenzij er dingen in de lucht vliegen. Dan is er een groep van voorlopers (34%). Dit zijn de mensen die net even wat meer tijd nodig hebben dan de pioniers. Als deze groep op gang is gekomen volgt de groep achterlopers (45%) ook.
Wat we uit deze informatie onthouden is dat we niet in één keer een hele organisatie hoeven te overtuigen, zodat we in fases te werk kunnen gaan. Het is wel van belang om vernieuwing niet als bedreiging te zien. Die houding mist nogal eens in kerken en dat is niet in overeenstemming met de grondslag van ons geloof.

De verloren zoon

Op dit punt in zijn boek aangekomen haalt Mallon de parabel van de verloren zoon aan om duidelijk te maken hoe God de Vader denkt. De vader heeft zijn blik naar buiten gericht en is waakzaam en bewogen. Hij gaat naar de zoon toe, legt geen nadruk op het berouw van de zoon en maakt hem geen verwijten. De vader heeft een gevoel van urgentie, hij doodt het gemeste kalf, bekommert zich ook om zijn oudste zoon en staat erop dat het feest doorgaat. God heeft een fundamenteel andere kijk op dingen dan wij mensen en daar kunnen we wat van leren. Het deel over deze parabel is een van de mooiste stukken in het boek.

 

Naar deel 4 >>

 

Petra Stassen