De protestantse gemeente Uden-Veghel, een van de eerste Samen op Weg gemeenten in Nederland, heeft in 2020 besloten om vanwege financiële redenen hun kerkgebouw in Uden te behouden en hun kerkgebouw in Veghel af te gaan stoten. Tegelijkertijd was de burgerlijke gemeente Veghel bezig met een herstructurering van het centrum. De hierbij betrokken projectontwikkelaar liet weten dat een puntdak van het bijgebouw van de kerk in de weg zat voor zijn plannen. Een goed moment voor de protestantse gemeente om Kerkelijk Waardebeheer te vragen wat de waarde van de kerk en het bijgebouw was en wat de mogelijkheden waren. Adviseur bij Kerkelijk Waardebeheer, Lucas Sluiter ging voor de protestantse gemeente aan de slag.

Lucas Sluiter: “In september 2020 startte ik met een gebouwenstudie van het kerkgebouw in Veghel. Het gebouw ligt aan de Hoofdstraat in het centrum, is een zogenaamde Waterstaatkerk en een rijksmonument uit 1820. Op basis van deze gebouwenstudie ben ik in overleg met het College van Kerkrentmeesters (CvK) tot een vraagprijs gekomen. Januari 2021 zijn we gestart met de verkoop en ben ik in contact getreden met de burgerlijke gemeente om te horen of bepaalde toekomstige gebruiken uitgesloten zijn. Dit bleek het geval voor kantoorbestemming. Vervolgens hebben we de verkoop aangekondigd in de plaatselijke krant en al snel kwam er beweging. Circa tien gegadigden meldden zich, waarvan drie serieus waren en twee zeer serieus.”

Hoge opbrengst

Sluiter legt uit waarom in maart 2021 binnen het CvK besloten is de verkoop breder te trekken. Sluiter: “De bedoeling was om een zo hoog mogelijke opbrengst te bereiken, zodat het voor de vacante gemeente mogelijk werd om een solvabiliteit verklaring te krijgen en een dominee te gaan beroepen. De hoogste bieder was een projectontwikkelaar, die op een belendend perceel een appartementencomplex neer wilde zetten en waarvoor, gezien de zichtlijn, het puntdak van het bijgebouw in de weg zat.” Op 26 mei is samen met de scriba van het CvK de concept koopovereenkomst gemaakt en na wat aanpassingen is uiteindelijk op 21 september de koopovereenkomst getekend. Sluiter: “Als transportdatum is in het contract 3 januari 2022 opgenomen. Uitzonderlijk is dat de feitelijke sleuteloverdracht uiteindelijk eind januari plaatsvond omdat het kerkhof nog moest worden geruimd. Dit ging in goed overleg met de koper en heeft geen problemen opgeleverd.”

Een bijzonder snelle verkoop

Volgens Sluiter is de snelheid waarmee de verkoop is gegaan echt bijzonder. Sluiter: “In een jaar tijd is de kerk verkocht en overgedragen aan de nieuwe eigenaar.” Dit ondanks een ingediend bezwaar bij het Generaal College voor de Behandeling van Beheerszaken (GCBB). Sluiter hierover: “Gelukkig hebben we hiervoor de werkzaamheden niet hoeven stoppen. Ons voorstel om een voorbehoud van goedkeuring  van dit college mee te nemen als ontbindende voorwaarden werd namelijk akkoord bevonden door het college. En toen in september de concept koopovereenkomst getekend moest worden, was het bezwaarschrift bij het GCBB behandeld en afgewezen.”

Emotionele en procedurele kant

Door de jarenlange ervaring en kennis heeft Kerkelijk Waardebeheer de Protestantse Gemeente Uden-Veghel goed kunnen begeleiden bij de verkoop van hun kerk. Sluiter: “Ja dat is niet alleen onze kennis over en ervaring met rijksmonumenten. We kunnen vooral ook goed ad hoc omgaan met onverwachte situaties als een bovengenoemd bezwaar, of het uitlopen van de kerkhof ontruiming. We weten wat er volgens de regels van de betreffende kerk materieel en formeel moet gebeuren. Bovendien herkennen we de emoties en snappen de communicatie die nodig is. Er zijn altijd gemeenteleden die het jammer vinden dat hun kerk weg moet. Dat is logisch en een gezonde weerstand. Maar daar moet je wel oog voor hebben. Een kerk is geen normaal vastgoed. Een gewone makelaar houdt zich alleen met de zakelijke kant bezig. Wij ‘ontzorgen’ ook met de emotionele en procedurele kant van de verkoop.”

Wat kunnen andere kerken hiervan leren?

Sluiter: “Als het CvK naar de achterban transparant is over de situatie, de cijfers en wat het wil, kan de verkoop van een kerkgebouw heel vlot gaan. Dat zag je duidelijk bij de verkoop van deze kerk in Veghel. Door ontspannen het proces in te gaan en op tijd een externe specialist in te huren, vergroot je de kans op een geslaagd en vlot verkoopproces van je kerkgebouw.”

 

Jaap Hummel, Scriba CvK over de verkoop van hun kerkgebouw:

“Het was voor ons allemaal een ingrijpend proces, we waren weliswaar doordrongen van de juistheid van het voornemen tot verkoop maar hadden zelf ook allerlei vragen hoe zoiets dan diende te gebeuren. Iedereen had wel een mening over wat de waarde zou moeten zijn en hoe er moest worden onderhandeld. Niemand wist natuurlijk wat de ECHTE marktwaarde zou moeten zijn en het was daarom bijzonder prettig dat wij als vrijwilligers in de kerk met de professional van Kerkelijk Waardebeheer konden werken. Lucas heeft ons in alle stappen bijzonder goed begeleid, zowel extern naar de kopers toe als ook met adviezen over de juiste volgorde van de te nemen interne stappen. Als het goed is maak je zo’n proces als lokale kerkorganisatie maar een keer mee dus is het een geruststellende gedachte dat je hierin begeleid wordt door iemand die dit meerdere malen heeft meegemaakt, en ook begrip heeft voor het feit dat besluitvorming soms ook wat langer duurt. Wij zijn Lucas dan ook bijzonder dankbaar voor zijn kundige en prettige ondersteuning.“

Heeft u ook behoefte aan begeleiding van ons, mailt u ons en wij nemen geheel vrijblijvend contact met u op!

José Sluiter