In een volle Stevenskerk in Nijmegen werd op zaterdag 10 november 2018 een intentieovereenkomst getekend, waarmee het door Minister Engelshoven (OCW) gelanceerde project ‘Kerkenvisies’ feestelijk is gestart. Het project wordt geleid door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).

Kerkenvisie
Doelstelling van het project is om in lokale situaties met alle betrokkenen te bepalen welke kerkgebouwen er in de toekomst behouden (moeten) blijven. Door op tijd en meer te overleggen voorkomt men verrassingen en bereikt men wellicht dat de herbestemming van kerkgebouwen soepeler verloopt. Want daar ontbreekt het in de praktijk vaak aan.

Kerkeigenaren
In zes burgerlijke gemeenten worden hiertoe processen gestart met alle belanghebbenden. Dat zijn in de eerste plaats uiteraard (en vooral) eigenaren van kerkgebouwen: protestantse gemeenten en katholieke parochies. Deze werden in Nijmegen vertegenwoordigd door de heer mr. J.C.G.M. Bakker, voorzitter van de commissie kerkgebouwen van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO-k). De zes proefprojecten dienen ook ter lering en inspiratie voor andere gemeenten.

Schattingen
Tijdens de bijeenkomst werd stil gestaan bij de concrete opgave: om hoeveel kerkgebouwen gaat het eigenlijk? De schattingen lopen uiteen van 30 tot 80%, hetgeen toch meer op een slag om de arm lijkt. Hier wordt het interessant. Want: hoe komt het dat er zo’n grote marge wordt aangenomen? Dat heeft alles te maken met kerkvisies en met geld.

Kerkvisies
Onder kerkvisie verstaat men (in de kerken): de wijze waarop de Bijbelse Boodschap wordt beleefd en uitgedragen. Er bestaan in de christelijke kerken heel veel verschillende kerkvisies. Wie de kerk enkel traditioneel ziet, als plek voor de zondagse liturgie, heeft in de toekomst veel minder kerkgebouwen nodig dan degenen die de kerk ook zien als plek van inspiratie, ontmoeting en gemeenschap. De vraag voor de nabije toekomst is voor kerken dan ook vooral: wat voor kerk wilt u zijn? Zodat vervolgens de vraag kan worden beantwoord welke gebouwen daarbij passen. Die gebouwen moeten kerken houden.

Financiën
Geld speelt daarbij een eigen en belangrijke rol. Kerken hebben meer steun nodig bij het in stand houden van maatschappelijk erfgoed.

Uitdaging
Kerkelijk Waardebeheer ondersteunt en begeleidt geloofsgemeenschappen bij het combineren van gebouwenbeleid met de kerkvisie. Er blijkt vaak meer mogelijk dan kerken zelf denken.
Als er iets duidelijk werd in de Stevenskerk dan is dat dit: na jaren van verwijdering en uit elkaar groeien is de maatschappelijke behoefte aan en betrokkenheid bij kerkenwerk groot én groeiende. Nu nog de aansluiting maken. Een mooie uitdaging voor kerken!